Toét mắt là tại hướng đình và chuyện cướp có văn hóa

Sau một thời điểm nhất thời lắng, câu chuyện “cướp có văn hóa” giờ đây trở lại với phiên bản mới, được tăng cấp bởi các đối tượng nhập cuộc trở nên “học vấn”, “lựa chọn lọc” và nơi xảy ra vụ việc không còn là trên phố thị trấn mà là những nơi “quyền quý, cao sang” hơn.

Lúc trước, một vị lãnh đạo Thủ đô dùng cụm từ “cướp có văn hóa” nhằm chắc chắn một nhân tố, rằng kế bên văn hóa ẩm thực, văn hóa bình dân, văn hóa đọc (sách), còn có cái gọi là “văn hóa cướp”?

Với cách sử dụng từ như của ông quan nọ thì vụ việc xảy ra tại trụ sở Bộ Kỹ thuật và Công nghiệp hôm 21/10/2016 nên nói thế nào?.

Một tờ báo điện tử ban sơ giật tít: “Ào ào “cướp” tang chứng trước giờ tiêu hủy” sau đổi thành “Tiêu hủy hàng giả nhưng… mạnh bạn nào nấy lấy”. [1]

Thực ra, bí quyết nói “mạnh bạn nào nấy lấy” vốn là một kiểu nói đang trở nên hưng thịnh hành nhằm “giảm nhẹ nhân tai” cũng giống như văn phong mà người có trách nhiệm dùng để diễn tả hình ảnh nắm đấm tham gia má phóng viên là “vung tay chạm má” vậy.

Trước khi dùng các mỹ từ mang tính “công nghệ và công nghiệp” mô tả hiện tượng cướp, có nhẽ sẽ không thừa nếu như nhắc lại chút xíu về sự đa dạng các loại hình “cướp” mà truyền thông thu lượm:

Chen lấn, xô đẩy, cướp đồ lễ trên ban thờ trong đêm khai Ấn đến Trằn;

Cướp đồ lễ chúng sinh cầu may: 'Lên chùa tậu danh lợi';

Tranh nhau vơ đồ cúng rằm bốn tuần bảy trong chùa Quán Sứ;

Màn tranh cướp lộc Vu Lan kinh hồn của người Việt; 

Lái xe bị 'hôi của' cướp bia: 'Tôi van vỉ nhưng họ vẫn cố lấy thật phổ biến';

Ở đâu có không lấy phí, ở đó có tranh cướp?...

Đặc điểm bình thường của 6 chả hạn về chuyện “cướp” nêu trên là nói về cư dân bình thường, những người có thể có năng lực tài chính thấp, có thể không có năng lực tài chính thấp nhưng nói thông thường không cùng “đẳng cấp” với những người được mời tham gia vụ tiêu hủy hàng gian tại hội trường Bộ Kỹ thuật và Công nghiệp.

Phong cách của những người tham gia “tiêu hủy” hàng gian (ảnh: Plo.Việt Nam).

Ông Trần Minh Dũng, Chánh Thanh tra Bộ Công nghệ và Công nghệ nghĩ rằng: “chậm tiến độ là do lần này chúng tôi chủ quan, tin cẩn đồng đội, chứ các lần trước đều có công an bảo vệ nhập cuộc cùng với hội đồng để tiêu hủy nên không xảy ra trạng thái gần giống”. [1]

Giá như ông Chánh Thanh tra xem bức chụp đăng trong bài báo mà Plo.vietnam cắt từ clip, chăm chỉ quan sát kỹ một chút toàn thể khuôn hình thì có nhẽ ông sẽ không phát biểu như vậy.

Nói theo ngôn ngữ của Tienphong.vietnam ngày 24/10/2016 thì: “Vụ “cướp” tang chứng ở Bộ Công nghệ và Công nghiệp không có thường dân”.

Thanh tra Bộ Công nghệ và Công nghiệp cam đoan đã cân nhắc thành phần mời tới tập đoàn Bộ tham gia, chứng kiến thì chắc ngoài lực lượng phóng viên phải là khách có thân phận tử tế, còn không hề khách mời mà “thình lình” xuất hiện đúng nơi, đúng lúc Bộ đang sẵn sàng tiêu hủy tang vật thì thật không dễ dàng có thể là khách vãng lai.

Đột nhiên nhớ nhị trẻ vị thành niên cướp bánh mì và chút đồ ăn trị giá khoảng 45.000 đồng bị Tòa án ở Thị trấn Biển Chí Minh xử tù, may mắn sau đó được miễn tróc nã cứu trách nhiệm hình sự.

Giả dụ so sánh những trang bị các vị chẳng hề thường dân “mạnh bạn nào nấy lấy” thì cam đoan có trị giá gấp rộng rãi lần mấy ổ bánh mì.

Giả dụ so sánh tiếp về “nhân thân” của những nhân loại đó cam kết họ được học hành cẩn thận hơn, địa vị của họ “cao cả” hơn, ăn uống toàn diện hơn, y phục “chuẩn hóa hơn”, mọi cái đều hơn và hơn toàn bộ nhị kẻ cướp bánh mì.

Liệu có phần nào trong những loài người mày mặt sáng suốt thế kia không hơn mấy kẻ cướp bánh mì?

Có nhẽ thứ duy nhất họ không hơn là tư cách, là sự hổ hang vốn luôn là “hàng thảng hoặc”, “hàng độc”, vốn bị “quy chụp” là đang dần mai một trong văn hóa công sở.

Khi người ta quen với tác phong “ăn không từ thứ gì” thì khiến cho sao có thể buộc người ta không được “ăn” khi bày ra trước mặt tuy là “đồ dởm cơ mà xịn”?

Những công chức, viên chức tham gia vào việc ấy trong con mắt dân thường cam kết phải thuộc đẳng cấp cao mà họ chỉ có thể đứng xa mến mộ, thế nhưng khi mà nhân cách ấy chỉ đáng so sánh với mấy người đói mà cướp đồ ăn thì còn gì thảm hại hơn nữa?

Rồi thì họ sẽ phải kiểm điểm, “nghiêm khắc rút trải nghiệm”, trả lại những gì đã lấy nhưng liệu họ có trả được nỗi mắc cỡ trước con mắt trần giới cũng như lấy lại thanh danh tổ chức mà họ đã thây mặt?

Giả dụ chẳng may trong số đó có những người thuộc phòng ban thanh tra, rồi sau này họ sẽ “Thanh” cái gì khi có cơ hội xuống khiến việc tại cơ sở?

Hàng giả, hàng nhái bị tiêu hủy ở Bộ Công nghệ và Công nghệ (Ảnh: vietnamnet.vn).

Suy cho cùng, đây không phải “sự cố” riêng của Bộ Công nghệ và Công nghiệp, tại Tổng cục Thủy sản - Bộ Nông Nghiệp, người ta không “cướp” mà là “cấp” một bí quyết công bình ngót nghìn giấy chứng nhận thích hợp chuẩn cho các vật phẩm mà không cần thẩm định.

Tại một vài tập đoàn, người ta vung cả tiền thuế của dân tham gia những tòa tháp đắp chiếu và vẫn ung dung “hạ cánh bình yên”, cùng lắm là “trang nghiêm rút kinh nghiệm”, bị cảnh cáo như bắt buộc cách đây không lâu với ông Vũ Huy Hoàng…

Khi một Sở ở Hải Dương có 46 người thì 44 người là chỉ huy, khi công chức, khách mời tập đoàn bộ trước ống kính phóng viên ngang nhiên vơ hàng tiêu hủy làm của riêng thì đòi hỏi người đóng thuế phải tận lực đóng góp có phải là một yên cầu có lí?

Liệu có cần cứ liệu về một “bộ phận không tí hon” khi hình ảnh và tư liệu đã ngập tràn mặt báo, liệu cơ quan chống tham nhũng các ngành có cần phải kiếm được thêm mấy bản kiểm điểm để rồi tiếp tục rút trải nghiệm?

Ông Nguyễn Đình Hương, nguyên Phó Ban Tổ chức Trung ương muốn nhắn nhủ vấn đề gì khi nêu nhận xét về sự sụp đổ của Liên Xô: “rộng rãi cán bộ cấp cao tham nhũng, đặc quyền đặc lợi, không niềm nở đến đời sống người địa phương. Nhà hỏng từ bên trong thì chỉ cần gió nhẹ cũng đổ”. [1]

Có khó lắm không khi phải chỉ chính danh những người đang hàng ngày, hàng giờ làm dân mất niềm tin vào sự chỉ huy, tham gia thể dè bỉu, vào tổ chức công quyền như ở sở Nông nghiệp Thanh Hóa, sở Công lao – Thương binh và Phố hội Hải Dương, sở Khoáng sản và Môi trường Hà Tĩnh, Thanh tra Bộ Kỹ thuật và Kĩ nghệ…?

Với một căn nhà “gió nhẹ cũng đổ” thì thật không dễ dàng tìm ra cách thức để chằng buộc chống cự bão lớn.

Chủ tịch Biển Chí Minh từng nói “chúng ta sẽ xây dựng lại non sông tử tế hơn, to đẹp hơn”, tuân theo lời dạy của Người, việc đầu tiên là phải dỡ dỡ những căn nhà cũ kỹ ọp ẹp để lấy mặt bằng, để tập trung vật liệu, chẳng thể xây “tử tế, to đẹp hơn” nếu vẫn giữ nguyên những ngôi nhà đã xuống cấp trầm trọng.

Một khi Trịnh Xuân Thanh bị khai trừ, bị dò hỏi thì những người nâng đỡ, tiếp tay cho Trịnh Xuân Thanh có lẽ nào không có tội?

Bản thân Trịnh Xuân Thanh có tự ra quyết định điều chính mình về Văn phòng Bộ, về làm Phó Chủ tịch tỉnh giấc Hậu Giang, nhập cuộc thức giấc ủy và ứng cử vào Quốc hội được không?

Nếu không có một trục đường dây tiếp liền từ công ty doanh nghiệp sang đến Bộ xuống đến địa phương, Trịnh Xuân Thanh chẳng thể một tay che trời.

Có luồng quan niệm cho rằng truy vấn tố một bản thân Trịnh Xuân Thanh chưa làm cho người địa phương hoàn toàn bằng lòng, chưa cho thấy hết sự nghiêm minh của qui định và kỷ luật của Đảng.

Rất khó để làm cho trong sáng Đảng, lấy lại niềm tin của nhân dân nếu không kỷ luật nặng, không đưa ra khỏi Đảng những người đang bán rẻ lợi ích của Đảng, của dân tộc vì quyền lợi ích kỷ của mái nhà và phe đội ngũ của mình.

Dưới sự chỉ đạo cương quyết của Bí thơ Thành ủy Thủ đô, Sở Liên lạc thị trấn đã quyết định đào thải cán bộ Thanh tra tiến công người tại phi trường Nội Bài, vậy còn trường hợp “vung tay chạm má, đá chưa trúng người” thì sao?

Có gì khác biệt giữa nhì hành vi “vung tay chạm vào đầu” người khác mà đô thị Hà Nội lại đối xử “bên nặng, bên nhẹ” như thế?

Nếu như Bộ Kỹ thuật và Công nghiệp loại trừ những người nhập cuộc vụ việc khiến cho tổn hại uy tín tập đoàn Bộ(giả dụ có) thì có khó tuyển dụng người thay thế không?

Có phải hành động của họ chưa cho thấy sự xuống cấp đạo đức công vụ nên không cần thiết phải đưa họ ra khỏi tổ chức như trường hợp vị thanh tra giao thông Thủ đô?

Bao biện rằng vì chưa có thương hiệu nên để xảy ra sự cố, vị quan chức Bộ Khoa học và Kĩ nghệ quên đi một điều rằng “đây là tập đoàn hàng đầu về chống chọi hàng vi phạm nhãn hàng, đã nhiều lần doanh nghiệp tiêu hủy. Địa điểm là hội sở tập đoàn cấp Bộ”. [2]

Hay lỗi chủ đạo là do “góc quay” của truyền thông, người ta ấp ủ đồ đi tiêu hủy ở phòng khác chứ không phải mang về nhà?

Giả dụ thế thì người đã tung clip mà không xin quan niệm có nên bị xử lý?

Bỗng nhiên nhớ một câu ca dao cổ lỗ:

“Toét mắt là tại hướng đình

Cả làng bị toét riêng bản thân mình em đâu”

Một khi “cả làng bị toét” thì người không bị “toét” mới là lẻ tẻ, mới cần phải điều trị sao cho “cùng toét hệt nhau”, có phải thế mới là công bình?

Tài liệu xem thêm:

[1] http://plo.vietnam/xa-hoi/tieu-huy-hang-gia-nhung-manh-ai-nay-lay-660371.html

[2] http://vietnamnet.vietnam/vn/kinh-doanh/thi-truong/tranh-lay-hang-tieu-huy-mon-hang-fake-de-bep-long-tu-trong-335917.html

Tham khảo thêm: tin tức nhanh hôm nay