Giáo sư Kuramoto Kazuhiro (Trung tâm Tìm hiểu văn hóa quốc tế Nhật Bản-Nichibunken) tỏ ra rất ngạc nhiên khi biết ở vn, những vụ vi phạm di tích non sông liên tục xảy ra, vụ sau lại to hơn vụ trước. Nghi vấn của ông làm cho những người làm công việc bảo tồn di tích vn chạnh lòng: thế khách hàng không có giải pháp mạnh mẽ nào để kết thúc việc này à?
Giải quyết “nghiêm” nhất là phạt hành chính
Một cán bộ của Bộ Văn hóa chuyên đi “xử lý” những vụ vi phạm di tích kể: Mỗi lần nhận “trát” đi giải quyết vụ nọ vụ kia vi phạm di tích, chúng tôi thường đùa nhau: đi “gãi ngứa” đây! Mặc dầu khuông xử phạt những vụ này thuộc về luật hành chính, có qui định mức phạt hẳn hoi nhưng việc phạt tiền gần như cá biệt, vẫn lấy răn doạ hòa giải làm cho trọng. Có vụ sai phép mười mươi, người ta xây nhà cửa mới cứng trong khu di tích non sông nhưng cũng không dỡ bỏ được. Dỡ lại tiếc! Thường thì sẽ khắc phục theo kiểu vừa đấm vừa xoa. Có nơi đòi hỏi đi yêu cầu lại cũng không chấm dứt điểm được. Hầu hết trường thích hợp nhà nước phải thỏa hiệp! Có quan niệm thẳng cánh: Xử phạt kiểu ấy, thì ngại gì mà không vi phạm?
Chẳng hạn về việc 12 tấm bia song ngữ Anh Việt mới coong ở đền È Thái Bình (báo TPCN số 311 ra ngày 6/11/2016 đã đề cập), Bộ Văn hóa - Thể thao và ngao du (VH-TT&DL) đã phải đơn vị hẳn một cuộc kiểm tra và kết luận: Ban Quản lý di tích lăng chiêu mộ và đền thờ các vị vua triều Trằn, phường Tiến Đức, huyện Hưng Hà (thức giấc Thái Bình) đã tự nhân thể tiếp thụ và đặt 12 bia đá trong khu vực kiểm soát an ninh một của di tích do một hội đồng hương tại nước ngoài công đức mà không xin phép tổ chức Nhà nước có thẩm quyền. Các tấm bia đều được thiết kế khá lớn với các hoa văn, họa tiết rồng, lá đề, chim thần, hoa cúc dây, sóng nước… đã sử dụng, biên tập từ các hoa văn, họa tiết thời Lý – È cổ thu thập trong khoảng phổ quát nguồn.
Phần nhiều nội dung các văn bia được trích dẫn trong các tài liệu lịch sử, đương nhiên nội dung văn bia do Ban Điều hành Khu di tích đền Nai lưng Thái Bình tự biên soạn, chưa được cấp có thẩm quyền lưu ý, đánh giá và đồng ý. Quy bí quyết trích dẫn, trình bày chưa thống nhất, chưa khoa học, còn lẫn lộn về ngữ pháp tiếng Hán cổ và tiếng Việt bây giờ. Thậm chí, có khá phổ thông lỗi chính tả, phần dịch sang tiếng Anh còn có chỗ chưa chính xác, chỗ thì dịch, chỗ thì để nguyên tiếng Việt.
Sau đó, Bộ ra Công văn số 1746/BVHTTDL-TTr gửi UBND tỉnh giấc Thái Bình đề nghị dỡ túa và di dời các bia đá ra khỏi khuôn viên di tích trước ngày 15/5/2015.
Tận ngày đáo hạn 14/5, người ta dỡ tháo 6/12 tấm bia. Người ấy số bia Ban điều hành di tích đền È Thái Bình xin được giữ lại (?!).
Trước áp lực của dư luận, Bộ VHTTDL trong một tháng phải ra tiếp công văn thứ hai, đòi hỏi di dời toàn thể số bia ra khỏi khu di tích. Lúc này, Trưởng Ban quản lý di tích thị xã Hưng Hà, ông Nguyễn Công Khanh lại cho rằng: công việc di dời rất khó khăn vì thiếu nhân công – những công lao phổ biến có thể tậu thấy ở bất cứ đâu.
Một lý do bi hài tương tự nhưng Ban Quản lý di tích cũng viết tham gia báo cáo Sở Văn hóa, Sport và Du lịch tỉnh Thái Bình để xin quan niệm lãnh đạo.
Sự việc dây dưa tới tận cuối tháng năm/2015, 12 tấm bia dựng trái phép mới được di dời toàn bộ, trả lại nguyên trạng cho di tích.
Cơi nới đền thờ Mẫu lợp mái tôn mới coong trên gò Kim Châu, Văn Miếu không cần xin phép khách hàng nào.
Hay vụ việc cơi nới đền thờ Mẫu trên gò Kim Châu, thuộc khu di tích Văn Miếu, Quốc Tử Giám: những người chủ trương “tự xây” hầu hết chống đối trực tiếp đội cưỡng nhạo báng dỡ tháo dỡ. Tôi hỏi: tình hình phá dỡ chắc là bít tất tay, ông Lê Xuân Kiêu (Giám đốc Trọng điểm hoạt động văn hóa khoa học Văn Miếu – Quốc Tử Giám) bảo: “phải dùng từ quyết liệt mới đúng. Phiên bản thân tôi sang giảng nghĩa tuyên truyền còn bị họ xúc phạm đủ kiểu. Dân đưa lý do linh tính ra để phản đối. Nghĩ là cứ can hệ đến tâm linh thì không phi pháp. Chúng tôi phải nhờ đến công an can thiệp phá túa. Nhưng chính mình phá ban ngày, họ lại xây tham gia đêm tối. Vận chuyển nguyên liệu xây dựng không qua cổng chính mà bằng thang và thuyền thúng riêng”.
Cũng ông Kiêu cho biết: “việc khắc phục đền thờ Mẫu trên gò Kim Châu chỉ dừng lại ở mức trả lại nguyên trạng ban đầu, nghĩa là chỉ phá được phần xây mới. Còn nói khắc phục triệt để như chỉ huy của thành phố thì chưa”.
Nghiêm hương pháp tuyến phố hoàn toàn mới ở chùa Hương (khởi công từ năm 2011, đưa tham gia dùng năm 2013 cao 3 tầng, rộng hơn 400m2, ngay cạnh chùa Thiên Trù) đặt những người làm bảo tàng tham gia thế đã rồi. Sự việc kéo tận đến bốn tuần 1/2016, Sở Văn hóa Hà Nội phải công ty lấy quan niệm Cục Di sản (Bộ Văn hóa), các ban lĩnh vực can dự và chuyên gia về biện pháp xử lý sai phạm ở di tích đất nước chùa Hương Tích - khu vực Hương Sơn (quận Mỹ Đức, Hà Nội).
“Hòa cả làng” là kết quả sau cuối. Công trình mới không những không bị tháo bỏ, còn làm cho cả một bộ máy công quyền phải nghĩ bí quyết có lí hóa nó cho đỡ “hoang toàng”.
Nghiêm hương pháp các con phố to lớn tới nỗi những người khiến cho bảo tồn không đang tâm tháo đi, mà còn sắm cách hợp lý hóa nó.
Luật pháp luật xử phạt vi phạm di tích như thế nào?
Hiện tượng các di tích lịch sử bị xâm hại là một trong những vấn đề nhức nhói của ngành nghề văn hóa hiện thời. Luật di sản văn hóa năm 2001 đã được sửa đổi, bổ sung pháp luật về bổn phận bảo vệ các di tích như sau: “Doanh nghiệp, tư nhân là chủ sở hữu hoặc được giao điều hành, dùng di tích có trách nhiệm bảo vệ di tích đó; trong trường phù hợp phát hiện di tích bị đánh chiếm, huỷ hoại hoặc có nguy cơ bị huỷ hoại phải kịp thời có giải pháp chặn lại và công bố cho công ty chủ đạo cấp trên trực tiếp, Ủy ban quần chúng. # địa phương hoặc tập đoàn nhà nước có thẩm quyền về văn hoá - tin tức nơi gần nhất”.
Vấn đề 13; Điểm b, Khoản 1, Điều 34 Luật sửa đổi, bổ sung vài vấn đề của luật di sản văn hoá cũng quy định: Lập quy hoạch, công trình trình công ty nhà nước có thẩm quyền phê ưng chuẩn, trừ trường phù hợp tu sửa bé bỏng không tác động đến yếu tố gốc cấu thành di tích. Đối với di tích cấp thức giấc, phải được sự đồng ý bằng văn bạn dạng của cơ quan có thẩm quyền về văn hóa, thể thao và du lịch cấp thức giấc; đối với di tích non sông và di tích tổ quốc đặc biệt, phải được sự đồng ý bằng văn bản của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Sport và Du lịch.
Hình như những cá nhân, tổ chức lấn chiếm, xây đắp trái phép trong khu vực kiểm soát an ninh di tích văn hóa còn bị buộc tháo tháo các công trình xây dựng trái phép và khôi phục lại tình trạng ban sơ.
Luật thì toàn vẹn tương tự nhưng tiếc nuối thay việc chấp hành vẫn đầy bất cập. Nên nghi vấn của Giáo sư Kuramoto Kazuhiro vẫn chưa có câu giải đáp thoả đáng.
Đối với hành vi xâm lăng di tích lịch sử để xây dựng các công trình mới là hành vi vi phạm luật pháp. Theo Khoản 5 Nhân tố 34 Nghị định 75/2010/NĐ-CP ngày 12/7/2010 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động văn hoá thì hành vi lấn chiếm, sử dụng trái phép di tích lịch sử văn hóa hoặc hành vi xây đắp phi pháp trong các khu vực kiểm soát an ninh di tích văn hóa sẽ bị phạt tiền từ 20 triệu tiền việt đến 30 triệu tiền việt.
Luật sư Nguyễn Tuấn Anh (Tổ chức kinh doanh Luật Việt An)
Đọc thêm: váy ngủ dài
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét