 |
| Tên con đường Trương Quốc Dung (Q.Phú Nhuận, TP.HCM) ghi không đúng với tên danh nhân Trương Quốc Dụng - Ảnh: TIẾN LONG |
Khiếp vía kinh hồn với tên tuyến đường
Ở TP.HCM, có một thời gian đô thị phình to lập cập theo kiểu vết dầu loang, các thị xã vùng ven nào cũng có hàng chục công trình nhà đất, khu dân cư tự phát hình thành mỗi năm kéo theo hàng trăm đoạn đường ra đời mà chính quyền địa phương không kịp khiến cho giấy tờ đặt tên theo pháp luật, thậm chí không kịp nghĩ ra tên để đặt.
Vậy nên tới giờ, có rộng rãi tên tuyến đường không giống người nào khiến cho người nghe lần đầu... thất đảm kinh hồn. Lần đầu tiên tôi được một người bạn giới thiệu nhà bạn ở tuyến phố Điện Cao Thế (Q.Tân Phú), tôi tưởng anh chàng này chưa có nhà, bịa ra cái tên các con phố để chọc tôi. Chừng mực tới tôi mới biết đó là một đoạn đường rộng hẳn hoi và chính giữa con đường này có đường dây điện cao thế với những cột điện đồ sộ.
Một tên tuyến phố khác mới nghe cũng rờn rợn, là tuyến đường Ấp Chiến Lược, bởi gợi nhớ hình ảnh khu dồn dân xung quanh bởi hàng rào thép gai cao quá đầu người trong chiến tranh khiến cho người nghe không mấy thiện cảm.
Đường Kênh Nước Đen đem đến hình ảnh không mấy thẩm mỹ cho người nghe (nó còn gợi nhắc lại một quá trình kênh rạch nào của TP.HCM cũng bốc mùi).
Ở TP.HCM còn có rộng rãi tên tuyến phố số hoặc tên tuyến đường vừa có số vừa có tên danh nhân hoặc tên các con phố là tên của thị trấn có số phía sau. Đường Cao Lỗ ở Q.8 có phổ biến các con phố nhánh mang tên số nhà ngay ngã ba kèm tên vị danh nhân này như 218 Cao Lỗ, 232 Cao Lỗ...
Ở Q.12 có hàng chục đoạn đường mang tên phố và số như Hiệp Thành 13, Hiệp Thành 17, Tân Chánh Hiệp 33, Tân Chánh Hiệp 36...
Khổ nhất vẫn là tên trục đường số.
Nhiều khu dân cư sầm uất, đã sinh ra từ lâu đời nhưng vẫn mang tên tuyến đường số, mà mỗi quận có đa dạng các con phố tên số trùng nhau làm cho người mới tới đau đầu vì đi mua nhà.
Ví như Q.Thủ Đức có nhiều con đường số 17 nên trong bảng giá đất, Nhà nước phải phân biệt bằng cách thức ghi tên con đường dĩ nhiên tên phường phía sau như trục đường 17 P.Hiệp Bình Phước, các con phố 17 P.Linh Chiểu, tuyến đường 17 P.Linh Trung...
Ở Q.9 có một công trình đô thị được chủ đầu tư làm mới về tên địa danh rất kỹ. Trong khu thị trấn này, các tên trục đường được đặt là tên các nghệ sĩ nhiều người biết đến như Thanh Nga, Trịnh Công Sơn, Út Trà Ôn... Tên của các block phổ biến cư cũng được đặt theo tên các danh nhân nổi tiếng thế giới.
Chưa nói đến chất lượng nhà ở nhưng bí quyết đặt tên làm mới cho những nhà cửa công cộng trong dự án đã chiếm ngay được cảm tình của khách hàng. Khu Phan Xích Long ở Q.Phú Nhuận có một khu vực đặt tên tuyến đường là các loài hoa trong khoảng Hoa Mai, Hoa Đào, Hoa Lan... cũng đem lại tuyệt hảo và dễ nhớ.
Bởi vậy tôi bắt buộc đặt tên tuyến phố theo cụm. Chả hạn như trong một khu dân cư nên đặt tên đường theo lực lượng tên các danh nhân cùng thời hoặc nhóm danh nhân cùng tham gia một hoạt động nào đó, chả hạn cùng nhập cuộc phong trào Cần Vương... Tương tự, người dân dễ nhớ, dễ tưởng tượng, định hướng khi tìm các con phố mà việc giáo dục tính nhân bản, tuyên truyền về lịch sử cũng được tiện lợi...
Thêm địa danh, làng nghề, đảo xa
Việc các con đường trùng tên ở TP.HCM đã gây nên những khó khăn nhất mực cho cư dân. Tôi ở Q.Gò Vấp. Thỉnh thoảng tôi hứa hẹn gặp mặt bạn bè hay công ty đối tác của bản thân tại đâu đó trên đường Phạm Ngũ Lão thì cứ y như rằng người tôi hứa sẽ đi thẳng ra Phạm Ngũ Lão Q.1.
Tôi biết rằng mình quen miệng quá mà quên nói rõ là ở Q.Gò Vấp. Có lần người nhà của tôi hứa gặp mặt ở các con phố Nguyễn Đình Chiểu, tôi chạy ra Nguyễn Đình Chiểu Q.1 thì mới biết người thân của tôi đang lúng túng đợi ở trục đường Nguyễn Đình Chiểu Q.Phú Nhuận.
Tôi nghĩ rằng lý do hết sạch tên đường ở TP.HCM đang đặt ra là do lề thói lấy môtip tên danh nhân, anh hùng mà đặt cho các đoạn đường. Tôi hoàn toàn đồng ý rằng, việc lấy tên một anh hùng nào đó đặt tên trục đường, sẽ giúp cho cư dân nhận thức rõ hơn về tính lịch sử hay ý nghĩa cho việc tại sao lại đặt tên các con phố tương tự: như trục đường Nguyễn Văn Trỗi cầu Công Lý Q.3 chả hạn.
Đương nhiên nếu cứ phải sử dụng tên các vị nhân vật mà đặt tên con đường thì bao lăm tên cũng sẽ không đủ, đây cũng là nguyên nhân các huyện thi nhau đặt trùng tên, rồi người địa phương chạm chán đủ thứ phiền toái vì nhầm tuyến đường.
Tôi nghĩ, ví như khu vực muốn đặt tên tuyến phố không có hình tượng một vị hero chi tiết, thì chỉ huy thành phố nên mở rộng việc đặt tên sang các hàng ngũ khác như tên địa danh, tên làng nghề, tên hoa hay hàng loạt đảo xa của chúng ta vẫn chưa có tên tuyến phố cụ thể.
Chả hạn: thành phố Nha Trang có tháp bà Ponagar nổi tiếng, lãnh đạo nơi đây liền đặt tên con đường đối diện là đường Tháp Bà. Tên tuyến đường như vậy vừa không trùng mà còn vừa mang phổ thông ý nghĩa.
|
* Hãy học trải nghiệm một vài nước là bên dưới tên trục đường mang tên danh nhân có chú thích năm sinh và năm mất, hoặc bên dưới tên sự kiện lịch sử chú thích tóm tắt sự kiện và thời gian diễn ra. Cả nhì ý trên là nhằm tránh sự lạnh nhạt, vô cảm của một cái tên è trụi, cùng lúc quảng bá kiến thức lịch sử cho thế hệ hiện tại và cho muôn thuở sau. Cách thức khiến cho này cũng giúp truyền bá hình ảnh giang sơn cho du khách nước ngoài mỗi khi họ đi tìm tuyến đường và thắc bận rộn những dòng chữ chú giải bên dưới tên tuyến đường. |
|
Thay đổi cách làm cho * Ngoài những danh nhân quả đât đã được thừa nhận, nên sử dụng các tên thuộc loại trung tính như cây xanh, hoa lá, động vật, tên thủ đô, các thành phố lớn, nhiều người biết đến của các nước, các tỉnh của VN... vì không cần giám định gì phổ quát. Khi ấy, quỹ tên tuyến phố sẽ rất giàu có. Bên cạnh, khi đặt tên đường nên đặt theo cụm, không nên đặt riêng biệt. Chả hạn như khu dân cư ở tuyến đường Phan Xích Long (Q.Phú Nhuận) có một loạt tuyến phố mang tên các loại hoa, rất hay và tạo sắc thái độc đáo cho khu phố đó. Trước đó, tôi và một người bạn đã đề nghị ý nghĩ đó lấy tên thủ đô các nước đặt cho các đoạn đường ở khu thị trấn mới, ví dụ như khu Thủ Thiêm. Tại mỗi đoạn đường mang tên thủ đô nước nào đó, ví dụ Paris, thì yêu cầu các tòa tháp ở đó phải mang những nét đặc trưng của Paris hoặc Pháp (kiến trúc, tên cửa hàng, cao ốc...), để người đi trên đoạn đường này cảm giác như đang ở Paris hay Pháp. Đây sẽ là điểm ngao du rất độc đáo. Nuối tiếc rằng ý nghĩ đó này chưa được tiếp thụ. |
Xem tại: váy ngủ
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét